BRAM op bezoek bij Vereniging van Gemeentesecretarissen

Blik naar de toekomst: Strategisch Personeelsbeleid

Op woensdag 22 februari nam ik deel aan de VGS-bijeenkomst ‘Strategische Personeelsbeleid’, om vanuit het perspectief van een jonge ambtenaar te praten over onderwerpen die alles te maken hebben met vernieuwing, verjonging en ontwikkeling van de gemeentelijke organisatie. Een mooie kans om te horen wat er speelt in andere gemeenten en mee te denken hoe de overheid aantrekkelijk blijft voor jonge mensen!

Model vs. Werkelijkheid
KING, begeleider van de bijeenkomst, startte met het presenteren van grafieken van de opbouw van leeftijdsgroepen per deelnemende gemeente, en de in- en uitstroom per leeftijdsgroep in het jaar 2015. Dit gaf veel discussie, met name omdat modellen de werkelijkheid vereenvoudigen. Er zitten altijd verhalen, beslissingen en overwegingen achter ieder staafje in een diagram. Ook werd aangegeven dat 2015 een lastig ‘meetjaar’ is omdat de drie decentralisaties in het sociaal domein werden ingevoerd. Om de secretarissen te prikkelen had KING de trend uit 2015 van de in- en uitstroom per gemeente per leeftijdsgroep doorgetrokken naar de komende 5 jaar. Dit deed me toch wel even schrikken: het percentage jongeren bleef gelijk, of daalde zelfs flink!

Initiatieven voor verjonging
Er werden initiatieven gedeeld over het binnenhalen van jonge mensen. Een gemeente ging het experiment aan om een groep jonge mensen aan te nemen, zonder vooraf functies of functieprofielen te noemen. Samen met de nieuwe medewerkers is gezocht naar een plek binnen de organisatie, die past bij zijn of haar wensen en talenten. Door deze interventie is het aantal jonge mensen bij de gemeente verdubbeld. Een mooi voorbeeld van lef en daadkracht!

BRAM
Vanuit mijn eigen praktijk deelde ik het voorbeeld van de gemeente Oss. Deze organisatie heeft sinds vorig jaar ook een tof initiatief omarmd, namelijk het BRAM concept. Naast mijn werk als organisatieadviseur bij deze gemeente werk ik 1 tot 2 dagen per week als ondernemende ambtenaar bij andere organisaties. BRAM is een netwerk van 9 jonge publieke professionals die in dienst zijn bij een organisatie (Bergen op Zoom, Eindhoven, Oss en de Provincie Noord-Brabant) en werken zowel daarbinnen als daarbuiten op opdrachtbasis. BRAM staat voor jong, ondernemend, creatief en visie. Steeds complexere vraagstukken vragen om nieuwe manieren van denken en om flexibel inzetbare professionals, en daarom levert BRAM op projectbasis nieuwe denk-, werk- en inspiratiekracht. Wij proberen onze ondernemende, flexibele manier werken te verspreiden bij organisaties waar wij werken. Een belangrijk uitgangspunt is dat BRAM niet gelooft in vaste functieprofielen, maar in mensen die op basis van hun competenties, drijfveren en leerdoelen op de juiste plek aan de slag gaan. Ik ben heel enthousiast over BRAM: het werken voor verschillende organisaties, het daardoor kunnen delen van netwerken, kennis en kunde tussen organisaties geeft mij zoveel energie, inspiratie en voldoening in mijn werk!

Verjonging = veranderkracht?!
Waarom willen we eigenlijk een evenwichtige leeftijdsopbouw in de organisatie en vinden we verjonging zo belangrijk? Als overheidsinstantie ben je, naar mijn mening, een spiegel van de samenleving én maak je beleid voor de toekomst. Verjonging staat vaak gelijk aan veranderkracht, aan nieuwe ideeën en andere geluiden die de organisatie verder kunnen brengen. Toch werd er tijdens de bijeenkomst ook voor gepleit dat innovatie/veranderkracht niet enkel en alleen van jonge mensen afhankelijk is. Het zit ‘m ook in het profiel van de nieuwe ambtenaar die past bij de nieuwe rol van de overheid. Een profiel dat past bij een responsieve, flexibele organisatie.

In ‘sync’
De vraag wordt nu, vanuit strategische personeelsbeleid, steeds meer: voor welke veranderingen moet ik mijn mensen opleiden? Wat voor kennis en vaardigheden hebben zij nodig om ‘in sync’ te blijven met de ontwikkelingen in de samenleving? Ook onderwerpen als: hoe blijf je wendbaar, geef je innovatie een plek in de organisatie en hoe weet je dan wat je straks nodig hebt, kwamen deze avond aan de orde. Er werd geopperd om te blijven investeren in pilots, in het aannemen van nieuwe mensen (juist ook van buiten de overheid) en intensiever samen te werken met onderzoekers op het gebied van technologie op onderwerpen als Big Data.

Daarnaast vragen deze snelle veranderingen om het professionaliseren van HR in de organisatie, waarbij mobiliteit wordt gestimuleerd, talentontwikkeling centraal staat en waarbij medewerkers worden gestimuleerd om ‘carrière-proof’ te blijven. Hierin hebben gemeente secretarissen een belangrijke rol, om dit te agenderen én te faciliteren.

In actie!
Op mijn vraag aan de gemeentesecretarissen: “Wat gaan jullie nu concreet anders doen morgen, na het gesprek van vanavond?” bleef het even stil. “Wij moeten er niet alleen over praten, maar het ook voorleven”, antwoordde iemand. Dat is zeker belangrijk, dus ik daag je uit om na het lezen van dit verhaal op je volgende werkdag één vraagstuk op te pakken dat je blik naar de toekomst scherper maakt!